Kriptografi tarihi nedir? Kriptografi ya da bilinen diğer adıyla şifreleme, verilerin üçüncü parti kişiler veya siber saldırılar tarafından çalınıp okunmasını engellemeye yönelik algoritmasal olarak anlamsız metinlere çevrilmesini ve çözümlenmesini araştıran/sağlayan bilim dalıdır.
Sanal Dünyanın Asma Kilidi – Kriptografi Tarihi
Gelişen teknoloji ile bilgilerimizi sanal ortama aktardık ve neredeyse tüm bilgilerimiz bu ortamda barındırıyoruz. Kimlik bilgilerimiz, banka hesaplarınız, paralarınız (buna Bitcoin, Ethereum, Litecoin gibi kripto paralar da dahil), şifreler ve kullanıcı adlarımız, sanal market siparişleriniz, WhatsApp mesajlarınız, mailleriniz ve aklınıza gelen tüm İnternet işlemleri kriptolanarak depolanır veya kullanılır. Kriptografi olmasaydı bu bilgiler üçüncü taraflarca ele geçirilir ve sonucu olarak hırsızlık, casusluk, siber zorbalık gibi olaylar tüm dünyada patlak verirdi.
Bir veriyi şifreleme ve çözümleme aynı aşağıdaki görsel gibidir. Normal veri şifrelenerek asıl alıcıya anlamsız bir formatta ulaştırılır. Alıcı bu anlamsız metni sahip olduğu anahtar ile dekripto yani deşifre ederek verinin aslına ulaşır ve bu şekilde karşılık verir.
Kriptografiye ilginiz veya yeteneğiniz varsa bu alanda kendinizi geliştirmek için fazla seçenek bulunmasa da Udemy gibi sanal kurslardan kurslar alarak kendinizi geliştirebilir,ODTÜ Kriptoloji Yüksek Lisans Bölümünden eğitim alarak yüksek lisans yapabilir, TÜBİTAK Kriptoloji Yaz Okuluna kayıt yaptırabilir sonra TÜBİTAK’ın Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsün’de, istihbarat teşkilatlarında ve kriptolojist arayan şirketlerde görev alabilirsiniz. Gerçi ileride yapay zeka bu mesleği de sömürecek ama sizin kararınız.
Ayıca bu işi gazetede bulmaca çözer gibi bir iş zannetmeyin kriptografi matematikten zevk alanların veya paranoya insanların sevebileceği bir iş. 😅
Kriptoloji Tarihi
Kriptoloji bundan çok eski yıllara milattan öncesine dayanıyor. Tabi o zamanlar bilgisayarlar, mailler, WhatsApplar yok. Yönetici veya komutan düzeyindeki birisi elçilerine, askerlerine emir yada istihbarat gönderirken ve alırken el yazması parşömen-tabletler kullanıyordu. Bu parşömenler yoldayken gönderimle sorumlu askerlerin suikaste uğraması ile ele geçiriliyor ve sızıntılar gerçekleşiyordu.
- M.Ö. 1900’lü yıllarda Mısır’da normal hiyerogliflere uymayan şekillerde yazılmış kitabeler bulunmuş ve bu kitabeler Dünya’nın ilk kriptolanmış belgeleri olarak kabul edilmiştir.
M.Ö. 590 yılında Jeremiah İbranice yazdığı kitapta ters alfabe kullanarak (a=z, b=y, c=x,…) atbash adlı bir kriptolama yöntemi geliştirmiş.
M.Ö. 100-44 yılları arasında Romalı lider Jül Sezar ‘Sezar Yöntemi’ adındaki harflerin alfabedeki 3 harf sonrasındaki harfle değişmesi ile oluşan bir şifreleme tekniği geliştirdi ve devlet haberleşmesinde kullandı. LBL DÇÜOÇGKP buyurun bir örnek.
- M.S. 1000-1200 yılları arasında Gazneliler dokuma ürünlerine şifreli metinler sakladı.
1586 yılında Blaise de Vigenere şifreleme konulu bir kitap yazdı ve düz metini şifrelemeye yarayan otomatik anahtarlama yönteminden bahsetti. Bu şifreleme günümüzde hala kullanılmakta.
1790 yılında eski Amerikan başkanı Thomas Jefferson (2$’ınüzerindeki adam.) postacıların mesajları okumasını duyunca tekerlek şifrelemeyi geliştirdi ve Amerikan ordusu bunu geliştirdi ve M-138-A’yı yaptı (‘BIPUTDYILK’ çözün bakalım 🙂
- 1854’te Charles Wheatstone ‘playfair’ şifresini buldu.
1914’te 1.Dünya Savaşında Fransızlar kelimeleri ifade eden 4 basamaklı sayıları kullandı. 9999 kelime var.
1919’da Joseph Mauborgne ve Gilbert Vernam anahtar olmadan kırılması tamamen imkansız olan ‘one-time pad’ adlı kriptolama yöntemi bulundu.
Arthur Scherbius ‘Enigma’ makinasını icat etti. Almanya bu makinayı inceleyip geliştirerek 2. Dünya Savaşı’nda kullandı. Alan Turing ve ekibi bu makinayı çözemeseydi savaş çok farklı sonuçlanabilirdi.
- 1952 yılında Friedman’ın temelini attığı NSA (Ulusal Güvenlik Teşkilatı) kuruldu.
1970’lerde Dünyanın en büyük teknoloji şirketi IBM Lucifer algoritmasını geliştirerek modern blok şifrelemeyi oluşturdu.
1976 Whitfield Diffie ve Martin Hellman açık anahtarlı kriptografiyi anlatan New Direction in Crytography (Kriptografi’de Yeni Yönler ) kitabını yayınladı. Bu kriptolama yolu şuan intenetin her köşesinde kullanılmakta.
1978 : Ronald L. Rivest, Adi Shamir ve Leonard M. Adleman RSA algoritmasını buldu.
1985’te ECC, 1990’da IDEA, 1991’de PGP gibi şifreleme algoritmaları geliştirildi.
Günümüzde hala geliştirilmekte olan algoritmik şifreleme farklı adlar farklı yöntemler kullansa da hepsinin amacı kişisel verileri korumaktır. Milattan önce keşfedilen bir olayın bugünkü sanal güvenliğin temelini oluşturması gerçekten inanılmaz bir olay. Şifreleme bizi ve verilerimizi gelecekte de korumaya devam edecek. Tabi Quantum teknolojisi kullanan bilgisayarlar kötü insanların eline geçmediği sürece
